Version. 1.03b
 กระดาน ถาม-ตอบ ปัญหา

 
คำถาม # 2025  
" สงสัยเรื่องการกระจายตัวของventilationที่FRC ครับบ "
 
เรียนถามอาจารย์ว่า
จากเอกสารRSชุดที่ 7
ที่apex ถุงลมใหญ่กว่า base มีลมมาก ไปกดcapillaryทำให้เลือดไปน้อย
แต่จาก เอกสารชุด5
แบ่งzones of the lung เป็นสามส่วน
Zone1ซึ่งเป็นส่วน apex
อาจารย์บอกว่าส่วนนี้ ลมเข้าเยอะสุด และเลือดมาน้อยจากeffect of gravity
CO2ถูกกำจัดเยอะกว่า
แต่เอกสารชุด7บอกว่าที่ lowerมี ventilation per minute สูงสุด ลมไปที่ baseมากกว่า Ppleuralมากกว่า ที่apex

สรุปคือ ผมควรเข้าใจว่าที่apex ลมกับเลือดไปน้อยกว่าที่base แต่มี ratio ของ V/Q มากกว่ารึป่าวครับบ

แล้วก้อเรื่อง GI ครับบขอถามว่า ท้องเสียทำให้เสียด่างจาก small bowel ออกไปเป็น metabolic acidosis แต่อาเจียนทำให้เสียกรดใน gaster เป็น metabolic alkalosis ผมเข้าใจถูกรึป่าวครับบ
รบกวนด้วยนะครับ อาจารย์

 
 
โดย นศพ.ปีสอง เมื่อวันที่ 11/12/2552 10:04:15

apex ถุงลมใหญ่กว่า base มีลมมาก ไปกดcapillaryทำให้เลือดไปน้อย
แต่จาก เอกสารชุด5
แบ่งzones of the lung เป็นสามส่วน
Zone1ซึ่งเป็นส่วน apex
อาจารย์บอกว่าส่วนนี้ ลมเข้าเยอะสุด และเลือดมาน้อยจากeffect of gravity
CO2ถูกกำจัดเยอะกว่า
แต่เอกสารชุด7บอกว่าที่ lowerมี ventilation per minute สูงสุด ลมไปที่ baseมากกว่า Ppleuralมากกว่า ที่apex

สรุปคือ ผมควรเข้าใจว่าที่apex ลมกับเลือดไปน้อยกว่าที่base แต่มี ratio ของ V/Q มากกว่ารึป่าวครับบ

** คือที่ apex มีลมและเลือดไปน้อยกว่าที่ฐานปอดครับ แต่สัดส่วนการลดลงจากฐานไปยอดของลมและเลือดไม่เหมือนกัน ถ้าคุณหมอดูกราฟในเอกสารชุดที่ 7 ที่ plot ventilation อย่างเดียว perfusion อย่างเดียว จะเห็นว่าจากฐานไปยอด อัตราการลดลงหรือ slope ไม่เท่ากัน ทำให้เมื่อเปรียบเทียบ V/Q จึงมีค่าสูงที่ยอดปอด และต่ำสุดที่ฐานปอด ที่เป็นเช่นนี้เพราะเลือดมีน้ำหนักมากกว่าลม gravity จึงมีผลต่อเลือดมากกว่าลม ทำให้อัตราการลดลงของเลือดจากฐานไปยอดมีสูงกว่า ดังนั้นที่ยอด มี ratio ของ V ต่อ Q สูง จึงมีอากาศเหลือค้างในถุงลมมากกว่า เป็น alveolar dead space ครับ ทำให้ถุงลมส่วนนั้นมีออกซิเจนสูง คาร์บอนไดออกไซด์ต่ำ กลับกันกับที่ฐานปอด มีมากทั้งคู่ แต่เลือดมากกว่าไม่ได้สัดส่วนกับลม ทำให้เลือดไม่ได้แลกเปลี่ยนเต็มที่ เลือดส่วนที่ไม่ได้แลกเปลี่ยนเป็น shunt-like perfusion ครับ จึงมีออกซิเจนต่ำ และมี CO2 สูงครับ

Zone 1 ในคนปกติไม่มี แต่อาจกระตุ้นให้มีได้ จะสัมพันธ์กับปริมาตรถุงลมปอดที่ใหญ่ มีลมเยอะจึงกด alveolar capillary ให้แคบ เลือดจึงมาน้อยลง สัมพันธ์กับ alveolar dead space ครับ

zone 1 ไม่จำเป็นต้องเป็นที่ apex อย่างเดียวครับ อาจเป็นที่บริเวณอื่นๆก็ได้ครับ

แล้วก้อเรื่อง GI ครับบขอถามว่า ท้องเสียทำให้เสียด่างจาก small bowel ออกไปเป็น metabolic acidosis แต่อาเจียนทำให้เสียกรดใน gaster เป็น metabolic alkalosis ผมเข้าใจถูกรึป่าวครับบ
 
โดย อ.สรชัย เมื่อวันที่ 11/12/2552 13:21:03

แล้วก้อเรื่อง GI ครับบขอถามว่า ท้องเสียทำให้เสียด่างจาก small bowel ออกไปเป็น metabolic acidosis แต่อาเจียนทำให้เสียกรดใน gaster เป็น metabolic alkalosis ผมเข้าใจถูกรึป่าวครับบ
รบกวนด้วยนะครับ อาจารย์

** ถูกครับ เพราะ small bowel มีสารน้ำที่มีส่วนประกอบของ bicarbonate เยอะ จาก small bowel เอง และจาก pancreatic secretion ถ้าไม่ทันได้ดูดกลับ และเกิดท้องเสียขึ้น เกิดการเสีย bicarbonate ซึ่งเป็น buffer จึงเกิดภาวะ acidosis แบบ metabolic ส่วนการอาเจียน เสีย HCl จาก gastric secretion ทำให้ในร่างกายเสียกรด และมี HCO3- เยอะ ถ้าคุณหมอไปดูรูปกลไกการหลั่ง HCl ทุกครั้งที่หลั่งกรด เซลล์จะสร้าง HCO3- เพิ่มขึ้น จึงเกิดภาวะด่างหรือ alkalosis แบบ metabolic ครับ
 
โดย อ.สรชัย เมื่อวันที่ 11/12/2552 13:21:19

ขอบพระคุณครับอาจารย์ :)))
 
โดย นศพ.ปีสอง เมื่อวันที่ 13/12/2552 0:26:39



Copyright © 2003 All rights reserved.
Department of Physiology, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University